Tarihçe
KASTAMONU YAZMA ESER KÜTÜPHANESİ YENİ HİMET BİNASI)
XIII.Yüzyıl sonlarında Anadolu Selçuklu Devletinin parçalanması sonrasında Kastamonu ve çevresinde kurulan ‘’İSFENDİYAR OĞULLARI’’ ve hatta Kızıl Ahmedlü Beyliği olarakta anılan CANDAROĞULLARI devrinden Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışına kadar bir ilim ve sanat merkezi olduğu elde mevcut vesikalarla sabit olan Kastamonu, kültür kurumları ve bilhassa kütüphanelerinin gerek sayısı,gerekse koleksiyonları bakımından ender illerimizden biridir. İkiyüz ciltten fazla Şeriye sicili ve kütüphanemiz koleksiyonundaki salnameler,Kastamonu Tarihi, Kastamonu Asarı Kadimesi,Paflagonya, Kastamonu Kütüğü adlı eserler,muhtelif tarih ve tazkereler,gazete-dergi koleksiyonları daha da önemlisi çok sayıda yazma ve basma eserin bulunması ilimizin ne denli bir kültür ve eğitim merkezi olduğunu doğrulamaktadır.
Eldeki mevcut sicil kayıtlarına göre R.1310 yılında Kastamonu il merkezinde 16, merkez köylerinde 4, ilçelerde 12 olmak üzere toplam 32 adet medrese olduğu kaydedilmektedir. Bu medreselerin her birinde birer kütüphane olacağı şüphesizdir. Zira her yapılan medresenin yanı başında bir kütüphane açılması o zamanki eğitim ve kültür anlayışımızın olmazsa olmazıdır. Medreselerin ve bunların bünyesindeki kütüphanelerin çokluğuna rağmen, 1925 yılında kurulacak olan Memleket Kütüphanesine mevcut kitapları devredilen ancak 15 medrese ve dergah kütüphanesin adı sayılabilir ki bunlar da: Abdülbaki, Atabey, Darü’l-kurra, İsmail Bey, Merdiye, Namazgah, Numaniye, Sıdkıye, Yakup Ağa, Yılanlı, Ziyaiye, Halidiye, Mevlevihane, Şaban-ı Veli Kütüphaneleridir.
3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanunu hükümleri doğrultusunda yukarıda saydığımız medrese ve dergah kütüphanelerindeki kitaplar, Beyçelebi Mahallesinin bu günkü Müze binası bahçesinde var olan, Darü’l- Kura kütüphanesine toplanmış ve 1341 tarihinde Maarif Vekaletince burası Merkez Kütüphanesi adıyla hizmete sunulmuştur.Yani yazma ve eski harfli basma eserler bir araya getirilerek şimdiki yazma eser kütüphanesinin temeli oluşturulmuştur. 1928 yılında, Merkez kütüphanesi hem sıhhi şartlar hem de bina itibariyle umumi bir kütüphane olmaya uygun olmadığından, 1925 yılında Memleket Kütüphanesi adıyla inşa edilmiş olan binaya taşınmış ve iki kütüphane MEMLEKET KÜTÜPHANESİ adı altında birleştirilmiştir. O zaman Merkez Kütüphanesinden Memleket Kütüphanesine 2762 basma, 3447 adet yazma eser gelmiştir. Daha sonra Tarihi Kastamonu Abdurrahman Paşa Lisesinden ve bağış yoluyla gelen kitaplarla birlikte Yazma eser sayısı 4185, Eski harfli basma eser sayısı ise 9248 olmuştur.
1964 yılında İl Özel İdaresi binasına taşınan kütüphane uzun yıllar burada hizmet ettikten sonra 1995 yılı mayıs ayında şimdiki İl Halk Kütüphanesi binasına taşınmıştır.Halen hizmetlerine burada devam etmekte olup yeni kurulan TÜRKİYE YAZMA ESERLER KURUMU BAŞKANLIĞI na bağlı olarak Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi adıyla İl Genel Meclisinin 19.11.2011 tarih ve 167 sayılı kararı ile tahsis edilmiş olan tarihi binada hizmetlerine devam edecektir.